Sunday, August 4, 2013

सुयांवरचे विणकाम : थोडा इतिहास

असे मानले जाते की सुयाम्च्या विणकामाचा शोध ढोल, नगारा तयार करण्यासाठी लागला असावा. नगा-यावरती जे कातडे असते ते  खालच्या भांड्याला ताणून लावल्यावर ते नुसते बांधून सुटत असावे, म्हणून मग ते शिवण्याचा प्रयत्न झाला असावा. त्यासाठी हुकसारखे काही हत्यार वापरले  असावे. या हुक च्या मदतीने  कातड्या तून पहिली साखळी घातली गेली असावी. हाच पहिला क्रोशा असावा.

सुयां वरचे विणकाम याचे मूळ अजून सापडलेले नाही. निश्चित स्त्रोत माहिती नाही. अगदी शोध घ्यायचा तर इ. स्. पू ५००० पर्यंत आपल्याला मागे जाता येते. लीला डी चाव्ह्स (Lila de Chaves)  या इतिहासकार आणि टेक्साटाल तज्ज्ञ यांच्या मतानुसार ग्रीस मध्ये गाठीं शिवाय एकमेकांत गुंफलेल्या कापडांच्या नोंदी आहेत. हे एका सुईवरचे विणकाम असण्याची दाट शक्यता आहे.

इ.स्. पू १५०० मध्ये हातांच्या बोटांनी दोरे एकमेकांत अडकवत विणण्याची कला मानवाने प्राप्त केली असल्याचे आढळते. बोटांच्या आधारे दो-याच्या वेणीसादृष्य विणकाम केलेले आढळते. 

इ. स्. २५६ मधील तीन विणलेले कापडाचे तुकडे सिरीयन शहरात – दुरा इथे सापडले. हे विणकाम हातानेच विणलेले, अर्थात सुयाम्वर – एका वा दोन असावे.

प्राचीन काळात भारत, तुर्कस्तान, अरबस्तान, चीन, उत्तर व दक्षिण अमेरिका अशा विविध ठिकाणी विणकाम केले जात असावे. 

अलीकडच्या काळात पहिला उल्लेख सापडतो तो १३९० मधला. प्रसिद्ध जर्मन चित्रकार  बरट्राम (Bertram) यांनी “ निटींग मेडोना “ हे चित्र काढले आहे. यात विणकाम करत असल्याचे चित्र त्यांनी रेखाटले आहे.

अठराव्या शतकाच्या सुरुवातीला चीन, भारत, अरबस्तान, येथून क्रोशा चे विणकाम पर्शियात आले. अन अठराव्या शतकाच्या शेवटी हे विणकाम युरोप मध्ये पोहोचले.

१८०० मध्ये इटालियन नन्स हे विणकाम करत. त्याच मुळे या विणकामाला “नन्स वर्क “ म्हटले गेले.  

प्रबोधन काळात युरोप मध्ये अनेक जुन्या कलांचा नव्याने पुनरुथ्थान झाले. त्यातील एक क्रोशा. त्या काळातील स्त्रियांनी या कलेला पुन्हा जिवंत केले, वाढवले.

भारतात विसाव्या शतकात, नव्याने क्रोशा आणला तो स्कॉटलंड येथील मॅक्रे (  Macrae )  या दांपत्याने.


A short history of knitting



It is assume that while making of drams, man invented the art of knitting. To made drum, one should spread the skin on large vessel and tied it. When this tied skin became loose, man try to tie it with some type of hook and thread. This was the first chain of crochet.

We did not know the exact origin of knitting.

But if we try our best, we will go back, up to 5000BC. Lila de Chaves, a well-known historian as well as textile expert proved that in Greece there was some knitting.

At begging, human used fingers to knitting.

In the village Dura, in Syria, three knitted pieces were found dated 256 AD. These were first ever evidence we got.

From ancient era knitting was done in India, Turkey, Arabia, China, and North & South America.

In medieval era first document we found about knitting was in 1390AD. Famous German Artist Bertram painted the picture named “Knitting Madonna “.

In eighteen century Crochet knitting traveled from India, Turkey, Arabia and China to Persia. And at the end of this century it came to Europe.

At first, nuns of Italy started this knitting, so it was called as “Nun’s work”.

In renaissance period every art was flourished. In this period women of Europe gave rebirth to crochet and enhance it.

In twentieth century Scottish couple Macrae re-introduced crochet to India.       


2 comments:

  1. Nice to know the origin of our art form. Good writeup

    ReplyDelete
  2. Thanks Nitya. My student asked me about it .

    ReplyDelete